وکیل وقف در مشهد
برای درخواست وکیل وقف در مشهد و مشاوره با وکلای متخصص گروه وکلای آریامهر با شماره ۰۹۱۵۵۲۳۱۱۳۱ تماس بگیرید.
وقف:حکم ضم امین به متولی در صورت کبر سن
سوال:یکی از مرتزقین موقوفه ای به لحاظ کبر سن متولی منصوص،تقاضای ضم امین
جهت جلوگیری از هرگونه سواستفاده احتمالی راجع به حقوق موقوفه را نموده است.با
توجه به سکوت قانون آیا طبق نظر مراجع معظم تقلید چنین دعوایی مسموع است یا
خیر؟یادآور می شود که در وقف نامه چنین موضوعی از سوی واقف پیش بینی نگردیده
و موضوع وقف بر اوالد می باشد.
پاسخ:
برای پاسخ به پرسش مذکور باید موارد ضم امین به متولی را در فقه امامیه و قوانین احصا و
بررسی کرد:
الف :موارد ضم امین به متولی در فقه امامیه
در متون فقهی ضم امین در چهار مورد ذیل آمده است:
۱.خیانت متولی:
فقیهان امامیه در این خصوص چنین نگاشته اند:هر گاه متولی خیانت کند)مانند اینکه منابع وقف
را در مورد معین شده مصرف نکند(حاکم شخصی را به عنوان امین نصب می کند تا وی را از
خیانت باز دارد و چنانچه رفع خیانت با این امر ممکن نشد متولی خائن را عزل و شخص دیگری را
به عنوان متولی نصب می کند.
۲.تقصیر متولی:
تعدادی از فقیهان تقصیر را نیز از موارد ضم امین به شمار آورده اند یکی از ایشان می نویسد:
اگر متولی کوتاهی بورزد یا خیانت کند به طوری که باقی ماندن وی بر سمت تولیت و ادامه کار او
موجب ضر گردد حاکم اختیار دارد دیگری را جایگزین وی نماید البته بهتر است که فرد امینی را
به متولی ضمیمه کند.
به استفتای ذیل و پاسخ آن از مراجع معاصر نیز توجه بفرمایید:
سوال: وکیل وقف در مشهد
در موارد خیانت یا اهمال و مسامحه متولی،آیا حاکم تنها ضم امین می کند یا می تواند
متولی را عزل کند یا ممنوع المداخله کند ؟در کدام موارد عزل می کند و کجا ضم امین
و کجا ممنوع المداخله می کند؟
آیت اهلل العظمی ناصر مکارم شیرازی
“در مواردی که ضم امین مشکل را حل کند چنین می کند و اگر با این کار مشکل حل نشود می
تواند متولی را عزل کند وکیل وقف در مشهد
۳.ضعف وثاقت متولی
برخی از فقیهان نوشته اند:”اگر تولیت برای شخصی که ثقه نیست قرار داده شود،صحیح نیست
ولی در صورتی که متولی،ثقه ای کم توان باشد ،حاکم امین پرتوانی را به او ضمیمه می کند.
۴.فاسق شدن متولی
عالمه حلی نوشته است:”اگر تولیت برای شخص بیگانه ای که عادل است قرار داده شود و سپس
فرد مذکور فاسق گردد حاکم امینی را به او ضمیمه می کند و احتمال دارد متولی یاد شده منعزل
شود.
ب:موارد ضم امین به متولی در قانون
در متون قانونی نیز موارد ضم امین به امور ذیل منحصر شده است.
۱.خیانت متولی:
در ماده ۷۹ قانون مدنی آمده است:…و اگر خیانت متولی ظاهر شود حاکم ضم امین می کند.
۲.تقصر: وکیل وقف در مشهد
در ماده ۷ قانون تشکیالت و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیرریه مصوب ۱۳۶۳ آمده
است :”هرگاه متولی یا ناظر نسبت به عین یا منافع موقوفه تعدی یا تفریط نماید یا در انجام
وظایف مقرر در وقف نامه و قانون و آیین نامه ها و مقررات مربوط مسامحه و اهمال بورزد،با
رسیدگی شعبه تحقیق و حکم دادگاه حسب مورد معزول یا ممنوع المداخله یا ضم امین خواهد
شد.”
در ماده ۲۷آیین نامه اجرایی قانون تشکیالت و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب
۱۰/۲/۱۳۶۵ نیز آمده است:”ادارات تحقیق موظفند همه ساله مفاصا حساب عملکرد سال قبل
موقوفه را با رعایت ماده ۲۵ این آیین نامه صادر و حسب مورد به متولی یا امین و یا اداره حج و
اوقاف و امور خیریه مربوطه تسلیم نمایند.در صورتی که عدم صدور مفاصا حساب ناشی از عمل
متولی یا امین باشد شعب حسابرسی موارد تخلف را برای رسیدگی در جهت عزل یا ممنوعیت و یا
ضم امین به شعب حقوقی تحقیق و برای برکناری امین به اداره حج و اوقاف و امور خیریه مربوطه
اعالم خواهند داشت.”که مورد مذکور هم از مصادیق تقصیر می باشد.
۳.فقدان صالحیت مدیر در موسسات و انجمن های خیریه
۴.نبودن یا عدم صالحیت ناظر
در ذیل بند ۴ ماده ۱ قانون مذکور،نبودن یا عدم صالحیت ناظر در مواردی که ناظر پیش بینی
شده باشد نیز از موارد ضم امین به شمار آمده است.البته گفتنی است متولی در صورت عدم شرط
مباشرت می تواند وکیل بگیرد.و در فرض شرط مباشرت در صورتی که توان اداره موقوفه را نداشته
باشد منعزل می شود زیرا یکی از شرایط تولیت را که کفایت می باشد از دست داده است.
باتوجه به اینکه وضعیت اداره وقف در صورت کبر سن متولی و احتمال سواستفاده دیگران با تتبع
انجام شده در متون فقهی و قوانین صریحا یافت نشد استفتایی به قرار ذیل از محضر مراجع عظام
صورت گرفت.برخی از ایشان نوشته اند که مورد پرسش از موارد ضم امین است:
آیت اهلل جعفر سبحانی: وکیل وقف در مشهد
۱.مجرد ادعای یکی از موقوف علیهم موضوع را ثابت نمی کند مگر اینکه دو شاهد عادل بر مدعای
او نزد حاکم گواهی دهند.
ایت اهلل العظمی ناصر مکارم شیرازی:
از قضیه شخصیه بی اطالعیم و در فرض سوال چنانچه کبر سن مانع از انجام وظیفه تولیت شود
حاکم شرع باید ضم امین کند.
آیت اهلل العظمی سید عبد الکریم موسوی اردبیلی:
دعوای مذکور در هر دو مساله مسموع است و پس از اثبات مدعی حاکم شرع شخص امینی را باید
به متولی ضمیمه کند.”
نتیجه گیری: وکیل وقف در مشهد
با توجه به نظرات حضرات در صورتی که قرائن و شواهد حاکی از آن باشد که عده ای به جهت
کبر سن متولی می خواهند از موقوفه سو استفاده کنند و این امر برای دادگاه ثابت شود از موارد
ضم امین به شمار می آید.
برای درخواست وکیل وقف در مشهد و مشاوره با وکلای متخصص گروه وکلای آریامهر با شماره ۰۹۱۵۵۲۳۱۱۳۱ تماس بگیرید.
درخواست مشاوره حقوقی رایگان
اطلاعات خود را از طریق فرم زیر ارسال کنید، با شما تماس میگیریم.