در این نوشتار نمونه پرونده هبه ملک از ناحیه زوج به زوجه در حین زندگی مشترک را بیان میکنیم تا با اهمیت مشاوره حقوقی وکیل هبه ، وکیل مهریه و وکیل رجوع از هبه بیشتر آشنا شوید و موارد اختلافی حقوقی در محاکم قضایی را برایتان شرح دهیم.
قرارداد هبه بین زوجین
فرض کنید آقایی پس از چند سال زندگی مشترک تصمیم میگیرد سه دانگ از شش دانگ آپارتمان خود را تحت عنوان هبه نامه به همسرش منتقل کند در نظر داشته باشید این قرارداد که تحت عنوان هبه یعنی هدیه بین زوجین تنظیم شده است از نظر قانونی قابلیت بازگشت یعنی رجوع از آن وجود دارد به زبان ساده تر هر فردی که چیزی به دیگری هدیه کرده است اصولا میتواند آن را پس بگیرد و تنها در برخی موارد که در ماده ۸۰۳ قانون مدنی آمده است دیگر حق پس گرفتن هدیه را ندارد .
البته در برخی موارد چه در فرض پرونده زوجین یا غیر از آن در قرارداد هبه می توانیم شرط ” اسقاط حق رجوع ” را درج کنیم ولی این موضوع اختلافی است برخی محاکم قضایی بر اساس این شرط هبه را غیرقابل رجوع در نظر میگیرند و بعضی محاکم به این شرط توجهی نمی کنند . لذا در نظر داشته باشید یکی از علت های حضور وکیل هبه ، وکیل رجوع از هبه در جلسات تنظیم قراردادها جلوگیری از اختلافات احتمالی و موارد چالش برانگیزی هست که امکان دارد رخ دهد همچنین حسب مورد اضافه کردن شروط یا مواردی به متن توافق ها و قراردادها که نشان دهنده قصد اصلی طرفین باشد و از هر گونه ابهام و شک و شبهه جلوگیری شود تا برداشت های متفاوت و اختلافی از توافقات صورت نگیرد .
زوجه در مثال مذکور به جهت اینکه آپارتمان همسرش دارای سند رسمی است و سند آن به نام همسرش ( زوج ) می باشد یک وکالت رسمی بلاعزل از همسرش در دفتر اسناد رسمی می گیرد اما این موارد کفایت نمی کند زیرا وکالت نامه و قرارداد هبه نامه در محاکم قضایی یک موضوع اختلافی است به طور مثال ماده ۴۶ قانون ثبت به صراحت اعلام کرده که کلیه معاملات راجع به املاکی که دارای سند رسمی هستند حتما باید در قالب سندهای رسمی در دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسانیده شوند به همین علت ممکن است دادگاه با همین استدلال که دسترسی به اصل سند از ناحیه زوجه وجود داشته ایشان می توانسته با مراجعه به دفتر اسناد رسمی ملک را با توجه به اختیارات تصریح شده در وکالت نامه به نام خود منتقل کند و ادعای مالکیت زوجه را قبول ننماید و زوجه حقش ضایع گردد .
در این همین فرض که زوجه سه دانگ مشاع ملک را به نام خود منتقل می نماید همسر وی قصد دریافت تسهیلات از بانک را می کند و تصمیم می گیرد همین ملکی را که به همسرش هبه کرده است را در رهن بانک قرار دهد و با رضایت و حضور زوجه سهم سه دانگ مشاع وی در رهن بانک برای دریافت تسهیلات بانک زوج قرار می گیرد .
نکات حقوقی و موارد اختلاف
وکیل رجوع از هبه در ادامه میگوید، نکات حقوقی و موارد اختلافی این پرونده که مبتلا منه در جامعه است به این شرح می باشد :
۱. انتقال ملک از سوی زوج به همسرش در قالب عقد هبه بود .
۲. نافذ و معتبر بودن هبه نامه عادی در محاکم قضایی مورد اختلاف است و امکان دارد با استناد به مواد ۲۲ ، ۴۶ ، ۴۸ قانون ثبت پذیرفته نشود پس باتنظیم یک وکالت نامه مراتب انتقال رسمی ملک به خود را زوجه فراهم ساخته و سند را به نام خود منتقل می کند.
۳. برای دریافت تسهیلات بانکی معمولا مال غیر منقول یکی از وثایق مناسب است که در قالب عقد رهن در اختیار بانک قرار گیرد .
فروض مختلف طرح دعوای هبه و رجوع از هبه
در ذیل فرض های مختلف را بررسی میکنیم.
فرض اول طرح دعوای هبه و رجوع از هبه
در این فرض اگر زوجین به اختلاف بخورند و زوج با تصور اینکه بر اساس ماده ۸۰۳ قانون مدنی می تواند هر مالی که هبه داده شده است باز پس بگیرد اقدام به طرح دعوایی با خواسته های رجوع از هبه و ابطال سند رسمی به میزان سه دانگ مشاع که به نام همسرش شده است و تنظیم سند رسمی شش دانگ به نام خود با حفظ حقوق بانک به عنوان مرتهن نماید آیا وکیل رجوع از هبه می تواند در این دعوا پیروز شود ؟
پاسخ : بر اساس بند سوم ماده ۸۰۳ قانون مدنی که بیان میدارد چنانچه شخص ثالثی حقی بر مال مورد هدیه پیدا کرده باشد دیگر آن مال قابل باز پس گیری نیست با همین استدلال این دعوی منجر به شکست خواهد شد زیرا این مال موهوبه ( هدیه شده ) در رهن بانک قرار گرفته است بنابراین صرف اینکه سند رسمی همچنان به نام زوجه می باشد امکان پیروزی در دعوا وجود ندارد .
فرض دوم دعوای هبه و رجوع از هبه
در همین فرض اگر تمام اقساط وام تسویه شده باشد اما همچنان ملک در رهن بانک باقی مانده و فقط نیاز به فک رهن باشد و یا اگر میزان بدهی بانک پرداخت شده بوده و آن ملک دیگر در رهن بانک نبود و حتی از رهن بانک خارج شده بود آیا زوج می توانست دعوای رجوع از هبه را مطرح نماید ؟
پاسخ وکیل رجوع از هبه : با توجه به اینکه در قانون به صراحت و با جزئیات به آن اشاره ای نشده امکان دارد تفاسیر و استدلال های مختلفی در خصوص آن ارائه شود اما وکیل هبه ، وکیل رجوع از هبه بر این عقیده هست که چنانچه ملک همچنان در رهن باشد اعم از آنکه راهن (همان شخصی که بدهکار بوده ) دین خود را ادا کرده باشد یا خیر ، به صرف در رهن بودن رجوع از هبه امکان پذیر نیست زیرا بر اساس مواد قانونی مربوطه به نظر می رسد بقاء دین (یعنی عدم پرداخت اقساط وام ) برای به رسمیت شناختن عقد رهن شرط نیست به بیان ساده تر حتی اگر تمام اقساط وام هم تسویه گردد اما ملک ( همان ملک که از ناحیه زوج به زوج هدیه شده بود و حالا توسط زوجه برای همسرش در رهن بانک قرار گرفته است ) همچنان در رهن بانک باشد باز هم در این حالت دعوای رجوع از هبه منجر به شکست خواهد شد .
فرض سوم دعوای هبه و رجوع از هبه
در صورتی که همین ملک با همین اوصاف ابتدا در رهن بانک قرار گیرد و سپس با پرداخت بدهی و تسویه با بانک ملک از رهن خارج گردد آیا پس از آن واهب یعنی شخص هدیه دهنده ( زوج) ، می تواند دعوای رجوع از هبه به طرفیت همسرش طرح نماید ؟
پاسخ : به نظر می رسد قابلیت رجوع از هبه برای او مهیا باشد .
اگر شخص هدیه دهنده سند یا مدارک یا به طور کلی به توسط ادله ای اثبات نماید که هبه انجام شده است ، برای اینکه هدیه گیرنده محکوم به استرداد هدیه نشود از او دلیل می خواهند تا تلف یا انتقال یا تغییرات ایجاد شده را اعلام نماید تا محکوم نشود . پس با این حساب بعد از فک رهن دوباره ملک به هدیه گیرنده بازگردانده می شود و هبه منتفی می شود .
مشاوره با وکیل رجوع از هبه
البته پرونده ای که خلاصه ای از آن بیان شد صرفا یک نمونه از دعاوی است و نمیتونه ملاک برای نتیجه گیری تمامی دعاوی مشابه قرار بگیره بلکه حسب مورد در هر پرونده ای می تواند موارد متفاوتی تاثیرگذار باشد به همین علت قبل از تنظیم قرارداد هبه و یا طرح دعوی هبه با وکیل هبه ، وکیل رجوع از هبه خود مشاوره داشته باشید .
درخواست مشاوره حقوقی رایگان
اطلاعات خود را از طریق فرم زیر ارسال کنید، با شما تماس میگیریم.
